Page 173 - GREC14N_CHQ_01

CHQ

το 1904. Πέρα από τους ακαδημαϊκούς θριάμβους του στον τομέα των
Κλασικών Σπουδών στο Γουίντσεστερ και στο Κέμπριτζ, είχε επίσης
εξαιρετική φήμη ως αθλητής. Έσπασε ρεκόρ 50 χρόνων στο άλμα εις ύψος κι έγινε μια απομακρυσμένη επιχείρηση
υπερπηδώντας το 1,80, που ήταν και το δικό του ύψος, τρέχοντας πριν με καΐκια στο Καστελόριζο, έξω από τις
από το άλμα με ταχύτητα τσιτάχ. Το πάθος του για την κλασική εποχή νότιες ακτές της Τουρκίας. Όπως όλοι
εξανθρώπιζε μια έντονη ροπή προς το ρομαντισμό: τον ενθουσίαζαν τα στην Κρήτη, ο Πέντλμπιουρι θρηνούσε για
ιπποτικά μυθιστορήματα με τα κάστρα και τις κονταρομαχίες και κάθε την απουσία της 5ης Μεραρχίας Κρητών,
υποψία ότι ήταν ένας μοναχικός διανοούμενος τη διέλυε η αγάπη του για που είχε πολεμήσει ένδοξα στην Αλβανία,
τα αστεία και το κέφι του. Μια γερή φλέβα χιούμορ έδινε ζωή στα πάντα. μόνο και μόνο για να αποκλειστεί στο
Η Βρετανική Αρχαιολογική Σχολή αποτέλεσε το αγκυροβόλι του στην αλβανικό μέτωπο. Με την 5η Μεραρχία
Αθήνα, ενώ η ευρεία μόρφωση, η διαίσθηση και η φαντασία του τον και τα 10.000 τουφέκια που περίμενε με
βοήθησαν να ανακαλύψει πολλά ευρήματα, το μέρος όμως όπου βρισκόταν αγωνία, ο Πέντλμπιουρι πίστευε ότι το
συχνότερα ήταν η Κρήτη. Είχε εξαιρετικές σχέσεις με τον σερ Άρθουρ νησί θα αντιστεκόταν για πάντα. Όμως,
Έβανς, αλλά, όταν δεν βρισκόταν στην Κνωσσό, ο Πέντλμπιουρι ήταν προς μεγάλη του απόγνωση, έφτασε πολύ
συνεχώς σε κίνηση. Έμαθε το νησί σαν τις τσέπες του. Καμία κορυφή δεν μικρό μέρος των όπλων.
ήταν πολύ ψηλή για να τη σκαρφαλώσει και κανένα φαράγγι πολύ βαθύ για Ακόμα κι έτσι, ωστόσο, υπήρχε ελπίδα. Αν
να το κατέβει. Πέρασε μέρες στην ύπαιθρο και περπάτησε πάνω από 1.000 συνέβαινε το χειρότερο, ο Πέντλμπιουρι
μίλια σε μία και μόνο ανασκαφική σεζόν. Συντροφιά τού έκαναν βοσκοί ήταν αποφασισμένος να μείνει και να
και ορεσίβιοι χωρικοί. Ο συνδυασμός αντοχής, στυλ και χιούμορ που τον πολεμήσει μαζί με τους αντάρτες μέχρι
χαρακτήριζε ήταν ακριβώς αυτός που έπρεπε για εκείνους τους άτρωτους να απελευθερωθεί η Κρήτη. Το οχυρό του
άντρες. Ήξερε όλες τις διαλέκτους τους και τα ομοιοκατάληκτα δίστιχά βρισκόταν στο οροπέδιο της Νίδας, ψηλά
τους. Ο Μίκης Ακουμιανάκης, που ο πατέρας του ήταν επιστάτης του σερ στις πλαγιές της Ίδης [του Ψηλορείτη]. Η
Άρθουρ Έβανς, μου είπε ότι ο Πέντλμπιουρι μπορούσε να τους βάλει όλους περιοχή ήταν γεμάτη χιλιάδες πρόβατα
κάτω στο ποτό και μετά να δρασκελίσει τρεις βουνοπλαγιές ατάραχος. που έβοσκαν, απρόσιτη από δρόμους,
γεμάτη σπηλιές –ο Δίας είχε γεννηθεί
Είχε του νησιού της Κρήτης κι όταν, στο τέλος, σε μια από αυτές– και προσβάσιμη
μοναδική κατάφερε να πείσει τις αργοκίνητες μόνο μέσω του σημαντικού χωριού του
Κρουσώνα (όπου βρισκόταν το οχυρό του
στρατιωτικές αρχές, στάλθηκε στην Αγγλία,
γνώση του ανατέθηκε η διοίκηση ενός τμήματος καπετάν Σατανά, φίλου του Πέντλμπιουρι)
των στρατιωτικών μυστικών υπηρεσιών κι
και των σθεναρά αντιστεκόμενων
έπειτα τον έστειλαν πίσω στο Ηράκλειο ως Ανωγείων (την αετοφωλιά των καπετάνιων
αντιπρόξενο. Ήταν χαρακτηριστικό το ότι Γιάννη Δραμουντάνη [Στεφανογιάννη]
ο ίδιος, όταν αναφερόταν στον στρατιωτικό και Μιχάλη Ξυλούρη). Όλο εκείνο τον
του ρόλο, χαρακτήριζε τον εαυτό του καιρό, η γνώση ότι η υπόλοιπη Ευρώπη
«λογχοφόρο» [...]. Δεν τον ενδιέφερε το γεγονός ότι η κάλυψή του ως είχε κατακτηθεί ή τηρούσε στάση
αντιπροξένου δεν έπειθε κανέναν. Όμως η ζωή στο βουνό τον έκανε να ουδετερότητας και πως η Αγγλία και η
αλλάξει προσέγγιση: με διορατικότητα διαπίστωσε ότι οι Κρήτες βετεράνοι Ελλάδα ήταν οι μόνες χώρες που ακόμη
των παλαιότερων πολέμων εναντίον των Τούρκων θα έπαιζαν ζωτικό πολεμούσαν είχε δημιουργήσει στενό
ρόλο στην επικείμενη άμυνα του νησιού. Αυτοί οι τοπικοί καπετάνιοι- δεσμό ανάμεσα στους άντρες.
φυσικοί ηγέτες –όπως ο Σατανάς [Αντώνης Γρηγοράκης], ο Μπαντουβάς, Πρέπει να μιλήσουμε με συντομία για
ο Πετρακογιώργης και πλήθος άλλοι άντρες με στριφτά μουστάκια και την εισβολή των ναζί στην Κρήτη. Το
στιβάνια– διέθεταν πολλές αρετές, ορισμένοι ίσως και κάποια ελαττώματα, μεγαλύτερο μέρος των βρετανικών
μα ήταν όλοι τους γεννημένοι αρχηγοί. δυνάμεων, που είχαν αποσπαστεί από
Ήταν όλοι γενναίοι, αγαπούσαν τη χώρα τους με πάθος και αναγνώριζαν τη μάχη στην έρημο της Λιβύης για να
τα ίδια χαρίσματα στον Πέντλμπιουρι. Εμπιστεύτηκαν την κρίση του ενισχύσουν τους Έλληνες, απομακρύνθηκε
όταν εκείνος άρχισε να οργανώνει ένα σύστημα άμυνας [...] και να ενοχλεί από την ηπειρωτική χώρα με τη βοήθεια
διαρκώς το Κάιρο για την αποστολή όπλων και πυρομαχικών. του Βασιλικού Ναυτικού, και ξαφνικά
Όταν εισέβαλαν οι Ιταλοί στην Ελλάδα [...] και αναχαιτίστηκαν από τους το νησί γέμισε στρατιώτες που είχαν
Έλληνες, έγινε ολοφάνερο πώς θα εξελισσόταν κατά πάσαν πιθανότητα η καταφέρει να φτάσουν έως εκεί. Ήμουν
κατάσταση: οι Γερμανοί θα έσπευδαν να διασώσουν την ακινητοποιημένη ένας απ’ αυτούς. Είχα σταλεί από τα
σύμμαχό τους. Η Βέρμαχτ και η Λουφτβάφε στο σύνολό τους ήταν Χανιά στο Ηράκλειο ως νεαρό μέλος
δυνατόν να επιστρατευθούν γι’ αυτόν το σκοπό. Οι επιπτώσεις ήταν της υπηρεσίας πληροφοριών για να γίνω
ξεκάθαρες. Ο Πέντλμπιουρι και οι Κρητικοί αντάρτες αποβιβάστηκαν στην παιδί για όλες τις δουλειές στο αρχηγείο
ιταλοκρατούμενη Κάσο, νησί των Δωδεκανήσων ανατολικά της Κρήτης, του ταξίαρχου Τσάπελ, σε μια σπηλιά

173