Page 119 - GREC14N_CHQ_04

CHQ

with Greece and to free themselves of the Ottoman yoke never
abandoned the Cretans. The Cretan Revolt of 1866 – 1869 may
have failed, but proved to be greatly significant in promoting είχε δώσει εντολή στα γυναικόπαιδα
the Cretan Issue. It also led to new revolts and revolutions, να τρέξουν στην πυριτιδαποθήκη και
with the much-desired unification of Crete with Greece being να την ανατινάξουν όταν θα έχουν
declared at the fortress of Firka, in Chania, on 1 December συγκεντρωθεί πολλοί εχθροί κοντά.
1913. Το βράδυ οι περισσότεροι άμαχοι ήταν
Κοντά στο χωριό Αμνάτος, γύρω στα 23 χλμ. από το συγκεντρωμένοι στην πυριτιδαποθήκη,
Ρέθυμνο, στα 500 μ. υψόμετρο, βρίσκεται ένα μοναστήρι, ενώ εκατοντάδες Οθωμανοί απειλούσαν
που το όνομά του έγινε γνωστό σε όλο τον κόσμο πριν από να μπουν. Ο Κωνσταντίνος Γιαμπουδάκης
εκατόν πενήντα χρόνια. Είναι η Μονή Αρκαδίου, ο τόπος προειδοποίησε όσους ήθελαν να
όπου ανατινάχτηκαν περίπου 1.000 Κρητικοί, κυρίως απομακρυνθούν για να σώσουν τη ζωή
γυναικόπαιδα, για να μην πέσουν αιχμάλωτοι στα χέρια των τους, έκανε το σταυρό του και σημάδεψε τα
Οθωμανών, που τους πολιορκούσαν κατά χιλιάδες. βαρέλια με το μπαρούτι.
Σε όλη τη διάρκεια της τουρκοκρατίας, το καστρομονάστηρο Ο κρότος ήταν τρομακτικός, το ίδιο κι η
εκμεταλλευόταν τη θέση και την ισχυρή οχύρωσή του, φωτιά που έκανε στάχτη τους άμαχους και
προσφέροντας καταφύγιο σε επαναστατημένους Κρητικούς, τους εχθρούς τους. Η μάχη συνεχίστηκε
ενώ παράλληλα έπαιζε καθοριστικό ρόλο στο εθνικό ζήτημα. για λίγη ώρα και έπαψε όταν οι Οθωμανοί
Η Κρητική Επανάσταση, το 1866, έχει χαρακτηριστεί έδωσαν εγγυήσεις για τις ζωές όσων
«δεύτερο ’21», ξεκίνησε τον Αύγουστο του ’66 και η Μονή ακόμη μάχονταν. Εγγυήσεις που όμως
Αρκαδίου έγινε το αρχηγείο των επαναστατών. Πρόεδρος δεν τηρήθηκαν, αφού την επομένη οι
της επαναστατικής επιτροπής μάλιστα εξελέγη ο ηγούμενος περισσότεροι αιχμάλωτοι εκτελέστηκαν δι’
Many thanks to the Arkadi Monastery for the photo archive. Wikipedia
της μονής, Γαβριήλ Μαρινάκης. Οι απειλές των οθωμανικών αποκεφαλισμού. Ο απολογισμός σε ψυχές:
αρχών ότι θα ισοπεδώσουν τη μονή δεν πτόησαν τους περίπου 1.000 Κρητικοί και 1.500 Οθωμανοί.
επαναστάτες. Η αγανάκτηση υπήρξε διεθνής
Στις αρχές Νοεμβρίου του 1866, στο μοναστήρι είχαν πυροδοτώντας το ήδη μεγάλο ενδιαφέρον
συγκεντρωθεί γύρω στα 1.000 άτομα, εκ των οποίων οι των ξένων και φιλελλήνων για τον κρητικό
325 ήταν άντρες και όχι όλοι οπλισμένοι· οι υπόλοιποι αγώνα. Οι εφημερίδες έφεραν πηχυαίους
ήταν άμαχοι, γυναίκες και παιδιά από τα γύρω χωριά τίτλους, η υποστήριξη υπήρξε μεγάλη,
που είχαν βρει εκεί καταφύγιο. Οι Οθωμανοί έστειλαν εθελοντές και εφόδια στάλθηκαν για να
από το Ρέθυμνο εναντίον τους τακτικό στρατό, με 6.000 ενισχύσουν τους Κρητικούς. Ο Βίκτωρ
πεζικάριους, 200 ιππείς, 30 κανόνια κι ένα σώμα 1.200 Ουγκώ, σχολιάζοντας ότι η Κρήτη είναι
Αλβανών. Όλοι βρέθηκαν το ξημέρωμα της 8ης Νοεμβρίου Ελλάδα, απευθυνόμενος στο αμερικανικό
μπροστά στα τείχη του μοναστηριού. Το ίδιο βράδυ κράτος, έγραψε: «Τον 18ο αιώνα, η Γαλλία
έφεραν ακόμα δύο βαριά κανόνια για να τσακίσουν την ελευθέρωσε την Αμερική. Απελευθερώστε
αντίσταση των πολιορκουμένων, που έστειλαν μήνυμα την Κρήτη και σας δίνουμε εξόφληση του
για ενισχύσεις, οι οποίες όμως δεν πρόλαβαν να φτάσουν. χρέους σας. Πληρώνοντας την Ελλάδα είναι
Εκείνο το βράδυ, μες στο μοναστήρι, όλοι κοινώνησαν σαν να πληρώνετε τη Γαλλία».
για τελευταία φορά. Την επομένη τα κανόνια γκρέμισαν Με μεγάλη απήχηση στην κοινή γνώμη, το
τα τείχη. Οι αμυνόμενοι πολέμησαν γενναία με ό,τι είχαν, ολοκαύτωμα της Μονής Αρκαδίου και οι
ακόμα και σώμα με σώμα. Ο ηγούμενος, εν τω μεταξύ, αγριότητες των Οθωμανών υποχρέωσαν
τον σουλτάνο να αναγνωρίσει στην Κρήτη
ένα ιδιότυπο καθεστώς υποτυπώδους
ημιαυτονομίας και την ισοτιμία της
ελληνικής γλώσσας με την τουρκική. Ο
πόθος όμως για ένωση με την Ελλάδα και
UNESCO designated Arkadi αποτίναξη του ζυγού δεν εγκατέλειψε
as a European Freedom τους Κρητικούς. Η επανάσταση του
Monument. 1866-1869 απέτυχε, αλλά αποδείχτηκε
Η UNESCO χαρακτήρισε το εξαιρετικά σημαντική στην ανάδειξη του
Αρκάδι Ευρωπαϊκό Μνημείο Κρητικού Ζητήματος. Βέβαια οδήγησε σε
Ελευθερίας. νέες εξεγέρσεις και επαναστάσεις, με την
πολυπόθητη επίσημη ένωση της Κρήτης με
την Ελλάδα να ανακηρύσσεται στο Φρούριο
Φιρκάς των Χανίων την 1η Δεκεμβρίου 1913.

119